Rodzaje i budowa amortyzatorów rowerowych

Trudno wyobrazić sobie dobrej jakości górski rower bez amortyzatora. Nie tylko znacznie zwiększa on komfort jazdy, ale także zapewnia wyższy stopień bezpieczeństwa. Amortyzator to nieodzowna pomoc na wyboistej trasie.

Zalety i główne zadania amortyzatorów

Amortyzator rowerowy znacznie tłumi uciążliwe drgania, co przekłada się nie tylko na większą wygodę jazdy, ale także zmniejsza obciążenie najbardziej narażonych na urazy części ciała takich jak nadgarstki czy ramiona.

Dodatkowo amortyzator zwiększa również przyczepność jednośladu do podłoża, szczególnie pożądaną w przypadku wymagających, wyboistych tras. Ich głównie przeznaczenie sprawia, że amortyzatory rowerowe stosowane są głównie w rowerach MTB, popularnie zwanych górskimi – w przypadku przeznaczonych do jazdy po gładkiej nawierzchni rowerów szosowych, tego typu akcesoria nie są niezbędne.

Jak więc powinien działać dobrej jakości amortyzator, aby spełniać swoje główne zadania? Przede wszystkim musi on resorować, czyli inaczej mówiąc, uginać się w odpowiednim momencie – kiedy koło roweru napotyka na nierówność na trasie. Dzięki temu jednoślad może łatwiej i przyjemniej dla prowadzącego pojazd pokonać przeszkodę.

Ponadto amortyzator powinien również umiejętnie tłumić energię, aby zapobiegać efektowi uciążliwego podbijania kierownicy. W ten sposób zwiększa stabilność jazdy i zapobiega urazom nadgarstków i ramion, które – w przypadku braku amortyzatora – mogą być narażone na odczuwalne drgania.

Ważną cechą amortyzatora jest także tak zwany skok. Jest to wartość maksymalnego ugięcia się amortyzatora. Prościej mówiąc, oznacza ona, w jakim stopniu widelec przedniego koła może się ugiąć. Im wyższa wartość skoku, tym lepsza amortyzacja, dlatego też pożądana możliwość ugięcia widelca rośnie wraz z trudnością pokonywanej trasy.

Najpopularniejsza wartość stosowana w przypadku rowerów trekkingowych i turystycznych to 60 do 100 mm. Dla nieco bardziej wyboistych terenów warto wybrać amortyzator o wartości skoku między 100 a 120 mm.

Wartość powyżej 120 mm przeznaczona jest zazwyczaj dla miłośników ostrych zjazdów i naprawdę wymagających terenów, natomiast wartość powyżej 150 mm – dla profesjonalnych rowerzystów freeridowych i downhillowych.

Budowa amortyzatorów rowerowych

Amortyzatory mtb różnią się swoją budową w zależności od tego, czy jest to amortyzator rowerowy przedni, czy tylny. Amortyzatory tylne to przede wszystkim sprężyna, regulator tłumienia, skok oraz zbiornik wyrównawczy. Amortyzator przedni składa się natomiast z rury, korony widelca, regulatorów, goleni górnych oraz dolnych, a także medium – ściskanego i tłumiącego. Na widelce i dampery składają się także drobne, wymienne części do amortyzatorów takie jak uszczelki, pokrętła regulacji czy tuleje ślizgowe.

W amortyzatorach stosowane są także tak zwane półki, będące elementami łączącymi golenie. Ze względu na ilość posiadanych elementów wyróżniamy amortyzator dwupółkowy i jedno-półkowy. Większa ilość półek przekłada się także na większą precyzję sterowania pojazdem, ale również na wyższą masę amortyzatora.

Oczywiście różne rodzaje amortyzatorów nieco różnią się między sobą pod względem szczegółowej budowy.

• Amortyzatory teleskopowe składają się w dwóch rur, inaczej zwanych goleniami. W trakcie pokonywania przeszkody jedna z nich wsuwa się w drugą. Tego typu budowa jest obecnie jedną z najpopularniejszych.


• Amortyzatory rowerowe typu Upside Down różnią się od klasycznych tym, że ich dolne golenie wsuwają się w górne – odwrotnie niż ma to miejsce w amortyzatorach teleskopowych.

Na rynku dostępne są również amortyzatory z rurą sterową. W ich przypadku tłumienie drgań nie odbywa się za pomocą goleni, jak ma to miejsce w większości amortyzatorów, ale w rurze sterowej. Tego typu amortyzatory są także znacznie lżejsze od widelców teleskopowych.

Rodzaje amortyzatorów rowerowych

Podstawowym podziałem amortyzatorów jest rozróżnienie amortyzatorów przednich, czyli tak zwanych widelców, oraz tylnych – damperów.

Ze względu na swoją konstrukcję amortyzatory można podzielić na:

• amortyzatory jednopółkowe,


• amortyzatory dwupółkowe,


• amortyzatory ze sztywną osią,


• amortyzatory upside down,


• amortyzatory z rurą sterową.

Amortyzatory dzieli się także ze względu na sposób tłumienia drgań. W tym wypadku stosuje się podział na następujące typy.

• Amortyzatory sprężynowe, o najprostszej konstrukcji, których elementem resorującym jest wykonana ze stali sprężyna. Tłumienie drgań następuje natomiast poprzez opór goleni oraz gumowego ochraniacza amortyzatora.


• Amortyzatory elastomerowe – wykonane ze sztucznego tworzywa, jakim jest elastomer. Tworzywo to posiada podobne do sprężyny właściwości ruchowe. Przewaga elastomeru nad sprężyną jest jednak taka, że oprócz resorowania pełni on również funkcję tłumiącą amortyzatora. Tego typu amortyzator można łatwo regulować poprzez wymianę wałków elastomeru.

Ten typ amortyzatora charakteryzuje się niewielką masą oraz niską ceną, jednak jego wadą może być fakt, że raczej nie nadaje się on do używania w niskich temperaturach, bowiem elastomer pod wpływem zimna szybko sztywnieje.

• Amortyzatory elastomerowo-sprężynowe, będące połączeniem dwóch powyższych możliwości budowy. W tego typu amortyzatorach resorowanie odbywa się zarówno za pomocą sprężyny, jak i tworzywa sztucznego. Połączenie to pozwala uzyskać większy skok amortyzatora, w związku z czym może on być używany na szczególnie wymagających trasach.


• Amortyzatory olejowo-sprężynowe, stosowane nie tylko w rowerach, ale także w samochodach i motocyklach. Za resorowanie odpowiada tu tytanowa lub chromowo-molibdenowa sprężyna, natomiast funkcję tłumienia przejmuje olej. Obecnie jest to najskuteczniejsze rozwiązanie w kwestii tłumienia drgań, które niweluje się dzięki przepływającym pomiędzy kanalikami tłoczkami oraz zaworami olejowi. Istnieją dwa rodzaje tego typu amortyzatorów – zamknięty oraz otwarty.


• Amortyzatory powietrzne i olejowo-powietrzne, charakteryzujące się niewielką masą. Podobnie jak w przypadku amortyzatorów olejowo-sprężynowych, za tłumienie odpowiada w nich olej, natomiast za resorowanie – powietrze. Wysoka skuteczność i jakość, jaką cechuje się amortyzator powietrzny, przekłada się na ich coraz większą popularność, ale także wysoką cenę.

Wszystkie rodzaje amortyzatorów rowerowych mają swoje walory i słabości. Należy dobrze przemyśleć wybór amortyzatora i dopasować go do swojego pojazdu oraz własnych oczekiwań. Warto także zaopatrzyć się w niezbędne akcesoria do naprawy i konserwacji amortyzatorów, aby mogły one posłużyć nam jak najdłużej i możliwie najlepiej spełniać swoje zadanie.